
โควิดสายพันธุ์ย่อยใหม่ดื้อต่อภูมิคุ้มกัน ติดเชื้อง่าย-แพร่ได้มากขึ้น
“นายแพทย์ธีระ” เผย โควิดสายพันธุ์ย่อย ใหม่ดื้อรั้นต่อภูมิคุ้มกันทั้งจากวัคซีน มีโอกาสที่จะมีการติดเชื้อโรคได้ง่ายดายมากยิ่งขึ้นหรือแพร่กันได้เยอะขึ้น
รศ.นพ.ธีระ วรธนารัตน์ ภาควิชาแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย โพสต์เฟซบุ๊ก Thira Woratanarat บอกว่า 29 พฤศจิกายน 2565… เมื่อวานทั่วทั้งโลกติดเพิ่ม 174,759 คน ตายเพิ่ม 778 คน รวมแล้วติดไป 646,366,341 คน เสียชีวิตรวม 6,637,358 คน
5 อันดับแรก ที่ติดเชื้อโรคสูงสุดคือ ประเทศญี่ปุ่น เกาหลีใต้ บราซิล ไต้หวัน แล้วก็ฝรั่งเศส
เมื่อวานนี้ปริมาณติดเชื้อโรคใหม่มีประเทศจากยุโรปแล้วก็ทวีปเอเชียครอบครอง 7 ใน 10 อันดับแรก แล้วก็ 13 ใน 20 อันดับแรกของโลก
ปริมาณติดเชื้อโรคใหม่ในทุกวันของทั่วทั้งโลกขณะนี้ มาจากทวีปเอเชีย แล้วก็ ยุโรป รวมกันคิดเป็นร้อยละ 76.25 ของทั่วทั้งโลก ตอนที่ปริมาณการตายคิดเป็นร้อยละ 74.93
…ลักษณะ โควิดสายพันธุ์ย่อย ในออสเตรเลีย
Esterman A. ได้เผยแพร่เนื้อหาเกี่ยวกับโควิด-19 ที่ระบาดในออสเตรเลียช่วงนี้ พบว่าเป็นไปในลักษณะหลากหลายสายพันธุ์แบบ variant soup
โดยมีอีกทั้ง BA.5 39%, BA.2.75 26%, BQ.1 19%, XBB 4% แล้วก็อื่น ๆ
ลักษณะดังที่ได้กล่าวมาแล้ว เป็นที่คาดการณ์กันว่าประเทศอื่น ๆ ก็จะเป็นไปในรูปแบบนี้ โดยมีสายพันธุ์ย่อยใหม่ ที่น่าวิตกกังวลยกตัวอย่างเช่น BQ.1.x, XBB, BA.2.75.x ที่อาจมีสัดส่วนสูงแตกต่างกันไปในแต่ละทวีป แล้วก็จะมาเทคโอเว่อร์ BA.5 ในระยะเวลาเพียงไม่นาน ดังนี้ BQ.1.x จะครอบครองสัดส่วนนำ ในอเมริกา แล้วก็ ยุโรป ส่วน BA.2.75.x แล้วก็ XBB จะเด่นในแถบทวีปเอเชีย
การระบาดในไทยเรามีทิศทางจะเป็นไปในแนวทางข้างต้น
…ตีระฆังเตือนยืนยันเรื่องการดื้อรั้นต่อภูมิคุ้มกัน
คณะทำงานของ David Ho จากมหาวิทยาลัยโคลัมเบีย ประเทศอเมริกา ได้เผยแพร่ผลที่เกิดจากงานวิจัยใน bioRxiv เมื่อวานนี้ 28 พฤศจิกายน 2565
ทำให้เห็นว่า สายพันธุ์ย่อยใหม่ที่เกิดขึ้น ไม่ว่าจะเป็น BQ.1.x แล้วก็ XBB นั้นดื้อรั้นต่อภูมิคุ้มกันทั้งยังจากวัคซีน แล้วก็การที่เคยติดเชื้อโรคมาก่อน มากกว่าสายพันธุ์อื่น ๆ ที่เคยระบาดมาก่อนหน้านี้เป็นอย่างมาก
ถึงแม้ข้อมูลทางคลินิกในขณะนี้ ยังไม่มีหลักฐานยืนยันว่าจะมีผลให้เจ็บป่วยรุนแรงเยอะขึ้นกว่าสายพันธุ์ที่เคยระบาดเดิม
แต่สมรรถนะการดื้อรั้นต่อภูมิคุ้มกันที่มากขึ้นนั้น ย่อมมีผลทำให้มีโอกาสที่จะมีการติดเชื้อโรคได้ง่ายดายมากยิ่งขึ้น หรือ แพร่กันได้เยอะขึ้นเป็นเงาตามตัว
ประการนี้เอง ที่เป็นตัวตอกย้ำให้มองเห็น ถึงความสำคัญของการป้องกันตัว ระหว่างการใช้ชีวิตประจำวัน อีกทั้งเรื่องการใส่หน้ากาก เลี่ยงพฤติกรรมเสี่ยง เลี่ยงสถานที่คับแคบระบายอากาศไม่ดี รักษาความสะอาด แล้วก็ เว้นระยะห่าง จากคนอื่น
Personal protective behaviors เป็นเกราะคุ้มครองที่สำคัญที่สุด
…ทางเดินประวัติศาสตร์การแพร่ ของแต่ละสายพันธุ์
โควิด-19 แพร่ระบาดมายาวนานหลายปี โดยมีสายพันธุ์ที่หลากหลาย
แม้เทียบกันตัวต่อตัว จะพบว่า ในช่วงเวลา 100 วันแรกของการระบาด สายพันธุ์ Omicron นั้นแพร่ไปต่างประเทศทั่วทั้งโลกได้มากกว่าสายพันธุ์อื่น ที่ระบาดมาก่อน ถึง 5 เท่า
แต่ละระลอกที่ผ่านมา ตั้งแต่สายพันธุ์เริ่มแรก (Wuhan: Wild type), เบต้า, แกมม่า, อัลฟ่า, เดลต้า, และ Omicron นั้น ก็มีลักษณะของ ทวีปที่มีการระบาดหนัก ก่อนกระจัดกระจายไปยังทวีปอื่น ๆ ที่แตกต่างกันไป
…สำหรับระลอกอนาคตนั้น ลักษณะการระบาดคงจะมีทิศทางแตกต่างไปจากอดีตกาล ด้วยเหตุว่ามีสาเหตุเรื่องการเดินทางระหว่างประเทศเกิดขึ้นมาก การระบาดจะเป็นลักษณะหลากหลายสายพันธุ์ ผันกับการนำเข้า ส่งออก รวมถึงสมรรถนะของเชื้อไวรัสแต่ละสายพันธุ์ พฤติกรรมการป้องกันตัว แล้วก็ การใช้ชีวิตของพลเมือง จำพวก แล้วก็ความครอบคลุมของวัคซีนที่ใช้ และก็อื่น ๆ
ผลพวงที่จะเกิดขึ้น อีกทั้งในแง่ปริมาณการติดเชื้อ การป่วย การตาย แล้วก็ Long COVID นั้น จึงมีโอกาสสูง ที่จะผันกับแนวทางควบคุมป้องกันโรค แล้วก็ ความพร้อมเพรียง “จริง” ของระบบสาธารณสุขของประเทศนั้น อีกทั้งเรื่องยาที่ตามมาตรฐาน วัคซีนที่มีประสิทธิภาพ บริการดูแลต่าง ๆ ว่าประชากรในประเทศ จะเข้าถึง แล้วก็ พึ่งพาอาศัยได้ไหม ยามที่เกิดปัญหา
คำตอบที่พึงปรารถนาของทุกสังคม คือ ยามวิกฤติ ประชากรสามารถพึ่งพาอาศัย แล้วก็ได้รับความช่วยเหลือเกื้อกูลดูแลอย่างทันเวลา มีประสิทธิภาพ โดยตลอด
ไม่ต้องพบเจอกับภาวะท้อใจ รอ กระทั่งจำเป็นต้องดิ้นรนทุบกระปุกขวนขวายหาทางรอด กันเอาเองแบบ อัตตาหิ อัตตโน นาโถ
…เหตุการณ์ปัจจุบันนี้นั้น จำเป็นต้องใช้ชีวิตอย่างมีสติ ไม่ประมาทในการดำรงชีวิต
ป้องกันตัวอย่างสม่ำเสมอ อีกทั้งตอนปฏิบัติงาน เรียน หรือท่องเที่ยว
ฉีดวัคซีนเข็มกระตุ้นให้ครบตามที่ได้มีการกำหนด
ใส่หน้ากากอย่างถูกต้อง จะช่วยลดการเสี่ยงลงไปได้มาก
ยิ่งไปกว่านี้ ยังคงพบลักษณะของการสูญเสียการได้กลิ่น แล้วก็การรับรส พบอาการแตกต่างจากปกติเกี่ยวกับระบบทางเดินอาหาร กลุ่มลักษณะของระบบทางเดินหายใจ หายใจถี่ หายใจลำบาก แล้วก็กลุ่มอาการนอกระบบ ที่ไปคล้ายคลึงกันกับสายพันธุ์เดลตาได้เช่นกัน
สำหรับผู้ที่สัมผัสเสี่ยงสูง หรือมีลักษณะอาการเสี่ยงติดเชื้อโรค ชี้แนะให้ตรวจ ATK ด้วยตัวเอง โดยควรจะเลือก ATK ที่ได้รับมาตรฐาน แล้วก็ มีค่าความไว (Sensitivity) แล้วก็ ค่าความจำเพาะ (Specificity) ไม่ต่ำลงมากยิ่งกว่า 90%
อ้างอิง
1. Wang Q et al. Alarming antibody evasion properties of rising SARS-CoV-2 BQ and XBB subvariants. bioRxiv. 28 November 2022.
2. Tegally H et al. Global Expansion of SARS-CoV-2 Variants of Concern: Dispersal Patterns and Influence of Air Travel. medRxiv. 27 November 2022.
ข้อมูลที่ได้รับมาจาก รศ.นพ.ธีระ วรธนารัตน์